Czy opłacać składki za przedsiębiorców korzystających z „ulgi na start”?

Rzeczywiście interpretacja indywidualna wydana przez oddział ZUS w Gdańsku 24 lipca 2018 r. spowodowała liczne wątpliwości czy uprawnienia do tzw. „ulgi na start” i wprowadzenie możliwości wykonywania działalności bez rejestracji są faktycznie takim dobrodziejstwem dla przedsiębiorców. W wydanej interpretacji, ZUS stał na stanowisku, aby kontrahent opłacał składki za osoby korzystające z tych przywilejów. Później zmienił stanowisko.

Czego dotyczyła sprawa?

Agent ubezpieczeniowy wykonujący na podstawie umowy agencyjnej czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego na rzecz zakładu ubezpieczeń zwrócił się do ZUS z prośbą o wydanie interpretacji indywidualnej.

We wniosku opisał, że swoją działalność wykonuje za pośrednictwem osób fizycznych, na podstawie umowy o świadczenie usług którą z nimi zawiera.

Przeczytaj także:

• „Ulga na start”. Czy nowy wspólnik spółki cywilnej ma do niej prawo

• Czy przysługuje ulga na start dla osoby będącej równolegle zatrudnionej

• Ulga na start. Komu przysługuje, jakich składek dotyczy i czy można ją „zawiesić”

Jego wątpliwości dotyczyły tego, czy powinien naliczać i odprowadzać składki na ubezpieczenia ZUS od osób:

• prowadzących działalność gospodarczą zwolnionych przez okres 6 miesięcy z obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym,
• które są zwolnione z obowiązku rejestracji działalności gospodarczej z uwagi na wysokość osiąganych przychodów

w sytuacji, kiedy osoby takie zawrą z agentem w ramach wykonywanej działalności umowę o świadczenie usług w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego.

Wątpliwości wnioskodawcy zrodziły się po wejściu w życie pakietu ustaw „Konstytucja dla Biznesu”, które wprowadziły m.in. prawo do zwolnienia z opłacania składek przez 6 miesięcy. Przed wejściem tych przepisów osoby te były osobami prowadzącymi działalność gospodarczą, które same za sienie opłacały składki na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej i agent nie miał takiego obowiązku, aby za nie naliczać i odprowadzać składki na ZUS.

Jakie były stanowiska wnioskodawcy i ZUS?

Agent uważał, że nie ma takiego obowiązku, a ZUS uznał, że musi on opłacać za te osoby składki na ubezpieczenia społeczne z tytułu zawartych z nimi umów.

Jakie jest zdanie eksperta?

W odniesieniu do „ulgi na start” rodzi się zatem pytanie o status prawny takiego przedsiębiorcy. Skoro bowiem jest on zobowiązany do odprowadzania składki na ubezpieczenie zdrowotne to oznacza, że musiał się zgłosić do tego ubezpieczenia w deklaracji ZUS ZZA. Rozważając dalej hipotetycznie, jeżeli usługobiorca miałby go zgłosić do ubezpieczeń społecznych musiałby tego dokonać na formularzu ZUS ZUA. Jak wiadomo, stosuje się go w celu zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego. Zaistniałaby zatem sytuacja bezprecedensowa, w której składka zdrowotna byłaby opłacana dwa razy z tego samego tytułu.

Ponadto, skoro – zdaniem ZUS – korzystający z „ulgi na start” nie prowadzą działalności gospodarczej, to dlaczego na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców samodzielnie sporządzają i przekazują do ZUS dokumenty zgłoszeniowe i rozliczeniowe za siebie i członków swojej rodziny, a także samodzielnie opłacają składki.

Jakie jest aktualne zdanie ZUS?

Te niespójności, jak również chęć dochowania wierności wcześniejszym założeniom stanowiącym ideę wprowadzenia „ulgi na start” spowodowały zmianę stanowiska ZUS. Resort pracy wraz z Ministerstwem Przedsiębiorczości i Technologii oraz ZUS wydały wspólne oświadczenie, w którym zapewniają, że zleceniodawcy nie mają obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne za kontrahentów, którzy korzystają z „ulgi na start”.

Co się zaś tyczy działalności nierejestrowanej, na dzień dzisiejszy sprawa nie jest do końca wyjaśniona.

Podstawa prawna:

• art. 5, art. 18 ust. 1 ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646 ze zm.).

Magdalena Z. Skalska
Specjalista z zakresu prawa pracy
i ubezpieczeń społecznych
Portal FK